ผมรวบรวมเคล็ดลับการปลูกเฟินหลาย ๆ ชนิดไว้ให้ทดลองนำไปใช้กันครับ บางอย่างก็ทำได้ผล บางอย่างก็อยู่ในระหว่างทดลองใช้ ถ้าท่านผู้อ่านนำไปทดลองแล้วได้ผมอย่างไรบอกกันด้วยครับ หรือถ้ามีเคล็ดลับการเลี้ยงเฟินแบบไหนที่ได้ผลก็บอกกล่าวมาทางผมบ้าง ผมจะได้ลงไว้ในคอลัมม์นี้ เพื่อบอกต่อให้คนอื่นนำไปใช้กันบ้าง

- การปลูกเฟินชายผ้าสีดาเขากวางตั้ง ป้าคนขายเฟินที่ JJ บอกว่าให้กล้วยน้ำว้าสุกเจ้าเฟินชนิดนี้สัปดาห์ละหนึ่งลูกเค้าบอกว่าเจ้าเฟินชนิดนี้ชอบกินครับ วิธีให้ก็คือใส่กล้วยไปด้านบนที่พอจะมีช่องให้เข้าได้ ผมมาคิดดูแล้วว่าการให้กล้วยน้ำว้าเป็นการเรียกมด(มดดำ) ให้เข้ามาอาศัยอยู่ในเฟินชนิดนี้ ซึ่งตามธรรมชาติของเฟินชนิดนี้ต้องพึ่งพาอาศัยมดในการหาอาหารเสริมอยู่แล้ว วิธีที่กล่าวข้างต้นก็คือการเลียนแบบธรรมชาตินั่นเอง ผมเองก็ว่าจะลองวิธีที่ป้าคนขายแกบอกไว้เหมือนกัน แล้วคงต้องปลูกกล้วยน้ำว้าไว้ซักต้นนึงแล้วแต่ถ้าไม่ได้ผลก็อย่ามาว่ากันนะครับ

เรื่องแสงของเฟินเข้ากวางตั้งนั้นถื่อว่าเป็นเรื่องที่สำคัญ เพราะผู้ปลูกเลี้ยงส่วนใหญ่ คิดว่าเฟินชนิดนี้เป็นเป็นที่ธรรมชาติอยู่ในป่าดงดิบชื้นทางภาคใต้ เลยเข้าใจกันว่าจะต้องไว้ในที่ร่ม ผมปรากฎว่าเน่าสนิทเลยครับ ต้องบอกให้เข้าใจเลยครับว่าเฟินชนิดนี้ชอบแสงค่อนข้างมาก ถ้าปลูกในที่แสงมากๆ จะได้ใบกาบ และเขาที่แข็งแรง

- การปลูกเฟินแววแมลงทับ อันนี้ผมทดลองมาแล้วได้ผลครับ เครื่องปลูกของเฟินชนิดนี้ใช้ดินปลูกธรรมดาที่ขายกันอยูทั่วไปนี่แหละครับเลือกเอาที่ใบก้ามปูมาก ๆ หน่อย จากนั้นใช้อิฐมอญทุบให้ค่อนข้างละเอียดแล้วผสมคลุกเคล้ากันในอัตราส่วน 1:1 แล้วก่อนนำเฟินปลูกลงไป ระวังอย่าให้เหง้าจมดิน ใช้ลวดยึดเหง้าไว้ให้ดีกันโยกเยก เมื่อเห็นว่ารากเดินดีแล้วก็เอาลวดที่ยึดออกซะ

- การปลูกเฟินพวกหัสดำ,หัสแดง หรือพวกทรีเฟินต่าง ๆ คนขายที่ JJ บอกไว้อย่างนี้ครับ ถ้าได้เฟินที่ต้นค่อนข้างสูง แล้วคนขายตัดใบทิ้งหมด หลังจากปลูกลงดินแล้วให้ใช้กระสอบ หรือผ้าหนา ๆ พันให้รอบต้นเพื่อรักษาความชื้นไว้ รดน้ำตามปกติ....ผมลองทำแล้วได้ผลครับ

- เคล็ดลับของการปลูกเฟินในสกุล Lycopodium การปลูกเฟินในสกุลนี้ส่วนใหญ่เราจะใช้เครื่องปลูกเป็นรากชายผ้าสีดาซะเป็นส่วนใหญ่ แต่ในสภาวะที่ขาดแคลนเครื่องปลูกชนิดนี้ ผมลองเปลี่ยนมาใช้กาบมะพร้าวสับ ปรากฎว่าได้ผลนะครับ ผมว่าจะได้ผลดีกว่ารากชายผ้าสีดาซะอีกนะครับ ลองดูนะครับ สำหรับผมแล้วคงไม่เปลี่ยนใจไปใช้รากชายผ้าสีดาอีกแล้วครับ

- การปลูกกูดตั่ง อุ้งตีนหมี กูดอ้ายหมี หลายคนเข้าใจเอาเองว่าเฟินชนิดนี้อยู่ตามดอยในภาคเหนือ พอได้มาปลูกก็คิดว่าต้องอยู่ในร่ม (อีกแล้ว) ต้นที่มีใบอยู่แล้วพอไว้ในร่มใบก็เริ่มตก แล้วเหง้าก็เน่าไปในที่สุด ส่วนต้นที่ไม่มีใบถ้าปลูกในร่มก็ใบก็อาจไม่งอก หรือถ้างอกออกก็ไม่ค่อยสมบูรณ์ อยู่ไม่นานก็อาจกลับดอยบ้านเก่า เฟินชนิดนี้ชอบอยู่ที่แสงมากๆ นะครับ คือไม่กลัวแดดซักเท่าไหร่ สังเกตดูง่ายๆ ครับ ถ้าใบอ่อนออกมาเป็นสีส้มจัดแสดงว่าตรงที่ปลูกเฟินชนิดนี้สภาพแสงเหมาะสมแล้วครับ เรื่องการดินปลูกก็ไม่ค่อยมีปัญหาครับ ใช้ดินปลูกที่ขายกันอยู่ทั่วไปได้เลย

-การปลูกเฟิน Madagascariense เฟินชนิดนี้ผู้ปลูกเลี้ยงค่อนข้างกลัวกันมากว่าจะเลี้ยงไม่รอด เพราะบางคนบอกว่าเลี้ยงเหมือนกับเฟินชายผ้าสีดาเขากวางตั้ง ประเภทที่ว่าโดนแดดกันเต็มๆ ขอให้หลีกเลี่ยงเลยนะครับ ผมลองมาแล้วเรียบร้อยโรงเรียนมาดากัสการ์ไปเลย เฟินชนิดนี้จากการที่ผมได้ปลูกเลี้ยงมาแล้วต้องอยู่ในที่รำไรครับ เครื่องปลูกที่ผมทดลองใช้เป็นกาบมะพร้าวที่สับค่อนข้างละเอียด หรือเป็นขุยมะพร้าวก็ได้ จากที่ทดลองใช้เครื่องปลูกแบบนี้มา 2 ปี ไม่มีปัญหาอะไรเลยครับ ที่มีบางคนบอกว่าใช้ดินผสมขุยมะพร้าวและแกลบสด ผมก็เคยทดลองมาแล้วครับ ปรากฏว่าอาการรากเน่ามาเยือน และ กำเริบมากขึ้นเรื่อย ในที่สุดก็กลับบ้านเก่า

อย่าลืมนะครับใครมีเคล็ดลับก็บอกต่อ ๆ กันมาบ้าง watchara.ph@egat.co.th